Diety i zaburzenia żywienia

Wadliwie zbilansowane żywienie przyczynia się do powstawania wielu chorób i odchyleń w standardzie zdrowia. Zwykle stosuje się trzy rodzaje badań ukierunkowujących zastosowanie właściwej diety:

• lekarskie połączone z wywiadem dotyczącym aktualnej sytuacji zdrowotnej historii choroby i sytuacji ekonomiczno – społecznej,
• antropometryczne z oceną podstawowych rozmiarów ciała, np. BMI (miernik wagowo wzrostowy),
• biochemiczne wskazujące na zawartość wybranych składników w płynach ustrojowych lub tkankach.

Żywienie dietetyczne jest modyfikacją żywienia racjonalnego. Może ono być związane ze zmianą konsystencji diety, zmianą wartości energetycznej lub zawartości składników odżywczych albo z wyeliminowaniem produktów lub grup produktów z naszej diety. Żywienie dietetyczne powinno prowadzić do poprawy stanu zdrowia, pomagać w wyzdrowieniu i oszczędzać chory narząd. Należy pamiętać, że każda dieta powinna dostarczać wymaganych ilości energii do utrzymania prawidłowej masy ciała oraz składników niezbędnych do zaspokojenia potrzeb metabolicznych organizmu.

Rodzaje diet:

1. Dieta podstawowa czyli żywienie podstawowe umożliwiające racjonalną realizacje dobowego zapotrzebowania osób zdrowych na wszystkie składniki pokarmowe zależnie od płci, masy ciała i aktywności fizycznej.
2. Dieta bogatoresztkowa czyli dieta o zwiększonej podaży błonnika, mająca zastosowanie w leczeniu zaparć nawykowych oraz w zaburzeniach czynnościowych jelita. Może wspomagać leczenie zaburzeń gospodarki lipidowej i węglowodanowej.
3. Dieta łatwostrawna zawierająca produkty łatwo ulegające trawieniu w przewodzie pokarmowym, dieta ta ma zastosowanie w leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego, chorobach przeziębieniowych oraz w nadmiernej pobudliwości jelita grubego w stanach zapalnych jamy ustnej, w okresie rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych.
4. Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu. Dieta ta jest modyfikacją diety łatwostrawnej i polega na dodatkowym ograniczeniu tłuszczu i cholesterolu. Jest stosowana w przewlekłym zapaleniu i kamicy pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, w ostrym i przewlekłym zapaleniu wątroby i trzustki oraz we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego.
5. Dieta łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie żołądkowe. Stosuje się ją w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, chorobie refluksowej, przewlekłym zapaleniu przełyku i w zespołach po wycięciu żołądka lub jelit.
6. Dieta o zmienionej konsystencji – dieta płynna, wzmocniona, dieta papkowata.
7. Dieta ubogoenergetyczna, której celem jest realizacja zasad racjonalnego żywienia przy jednoczesnej redukcji masy ciała spowodowanej ujemnym bilansem energetycznym (ma zastosowanie w leczeniu osób z nadwagą i otyłością).
8. Dieta o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych. Głównym celem jest ograniczenie stężenia lipidów (cholesterolu) oraz zapobieganie rozwojowi chorób układu krążenia. Dieta zalecana jest osobom z hiperlipidemią chorującym na miażdżycę, niedokrwienną chorobę serca, po zawale serca i udarze mózgu.
9. Dieta bogatobiałkowa. Zalecana osobom niedożywionym, wyniszczonym, z chorobą nowotworową, przy rozległych oparzeniach albo rekonwalescentom po przebytych chorobach i operacjach.
10. Dieta niskobiałkowa. Stosowana przy niewydolności wątroby i nerek, celem maksymalnego oszczędzenia chorego narządu.
11. Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów. Celem tej diety jest unormowanie stężenia glukozy we krwi oraz zapobieganie powstawaniu powikłań przy cukrzycy. Zalecana jest chorym na cukrzycę.
12. Dieta kleikowa zalecana przy ostrych schorzeniach pokarmowych i stanach pooperacyjnych.
13. Dieta bezglutenowa stosowana przy nietolerancji glutenu i w chorobie trzewnej celiakii.
14. Dieta w fenyloketonurii.
15. Oddzielnym rodzajem diet jest dietetyka sportowa, żywienie dzieci, młodzieży, kobiet w ciąży i karmiących oraz osób starszych.

Główne choroby dietozależne:

• nadwaga i otyłość
• choroby układu krążenia
• tzw. zespół metaboliczny
• niektóre choroby nowotworowe
• niektóre choroby trawienne
• cukrzyca typu 2
• osteoporoza
• niedokrwistość wywołana niedoborem żelaza
• hiperlipidemia
• dna moczanowa
• niedobory wysokości i masy ciała (szczególnie u dzieci i młodzieży)
• niedobór witamin
• obniżenie odporności i zwiększenie podatności na zakażenia

Z czego wynikają problemy z otyłością?

• złe odżywianie
• rozregulowany metabolizm
• stresujący tryb życia
• zaburzenia hormonalne
• dodatki i polepszacze żywności
• wysoko przetworzona żywność
• czynniki genetyczne.

Nasz organizm jest zaprogramowany aby gromadzić zapasy na cięższe czasy. Tylko tyle, że te „cięższe czasy” teraz już nie nadchodzą…